Zirai Don Pervanesi

 

Donma, sıcaklığın sıfır derecenin altına düşmesi ile meydana gelen olaydır. Bitkilerin bu soğuk hava ile karşılaşması durumunda gelişimlerinde sorun olmaktadır ve bu sorun da özellikle tarım ürünlerinde geri döndürülemez zararlara yol açmaktadır. Tarım ile geçimini sağlayanlar için yetiştirdiği mahsulden ürün alınamaması çok büyük maddi zararlara yol açmaktadır ve bütün bir sene boyunca harcadığı emek boşa gitmektedir. Soğuk hava koşulları sebebi ile bu tarz sorunları yaşamak istemeyen üreticiler ise zirai don pervanesi kullanarak alternatif çözümler üretmektedir. 

Geceye nispeten daha sıcak olan gündüz vaktinde, toprak güneşten elde ettiği tüm ısıyı muhafaza etmektedir ve gece olması ile birlikte soğuyan hava, gündüz muhafaza etmiş olduğu sıcaklığı yaymaktadır. Geceleri meydana gelen bu ısı kaybı topraktan oldukça yüksek bir mesafede farklı bir sıcak hava tabakası oluşturur ve toprak ile sıcak hava tabakası arasına soğuk hava tabakası girmektedir. Topraktan yüksek mesafede oluşan bu sıcak hava tabakasını zirai don pervanesi ile toprağa geri çekerek bitkilerin sıcak hava tabakası ile havalandırılması sağlanır, böylelikle don tehlikesi ortadan kalkar. 

Günümüzde gelişen teknoloji ile birlikte üretim yapan çiftçilerin don uyarısını daha önceden almaları mümkün hale gelmiştir. Bu önemli meteorolojik bilgiye önceden elde eden çiftçiler ise ürünleri üzerinde donun meydana getireceği zarara minimuma indirmek için zirai don pervanesi sayesinde erkenden önlem alabilmektedirler. Yetiştirilen ürünler için kritik sınır olan -2 derecenin altında bile, bu sistem ile ürünleri kurtarma şansları olmaktadır. Geniş alanların bu sistem ile don tehlikesinden korunması maliyet açısından yüksek gibi görünse de uzun vadede kurtarılan ürünlerin piyasa değerleri düşünülürse, dondan koruyan zirai pervanelerin karlı bir sistem olduğu görülmektedir. Farklı arazi yapılarında kullanılabilen bu pervaneler, aynı zamanda taşınabilir oldukları için birçok çiftçi tarafından kolay ve pratik bir şekilde kullanılabilmektedir. Ayrıca sadece don tehlikesine karşı değil, yazın bitkilerde oluşabilecek güneş yanıklarını engelleyebilir veya hayvan barınakları ile seraların havalandırılmasında da kullanılabilmektedir. Böylelikle bu sistem için yapılan yatırım kısa süre içerisinde geri kazanılabilir.