Zirai Don Kırıcı

 

Zirai don kırıcı, tarım alanlarındaki don olaylarının önüne geçmek amacı ile kullanılan araçlara verilen isimdir. Tarım ürünlerini tam anlamıyla tehlikeli don olayından korumak için çok çeşitli yöntemler uygulanmaktadır. Her yörenin iklim durumu yapılan tarımın şekli, yetiştirilmesi sağlanan bitkinin genel özelliği ile ilgili tarım işletmesinin imkanları göz önüne alınarak, bu yöntemlerden en uygun, en pratik ve en ucuz olanı seçilmelidir. Tek bir yöntemle önlem alınabileceği gibi, gereken durumlarda bir kaç yöntem birlikte uygulanarak don olayının zarar yapması önlenebilir. Önemli olan konu, doğru ve en etken olan yöntemin seçilmesi ve doğru şekilde uygulanmasıdır. Genel olarak bu konuda 2 yöntem kullanılmaktadır;

Zirai don kırıcı, sıcak bölgelere doğru akan soğuk havanın doğal ve yapay engellerle önü kesilmelidir. Eğer bu tip engeller yoksa, don çukurları olarak tanımlanan düşük rakımlı bölgelerde, soğuk havanın çökmesiyle don hadisesi görülür ve hava olaylarına bağlı olarak birkaç gün sürebilir. Doğal engeller ağaç sıraları, çalılar, bodur ağaçlar, asma bitkileridir. Yapay engeller ise, binalar, duvarlar, tahta perdeler, yoğun çalılar, demiryolu ve otoyol duvarlarıdır. Soğuk hava, eğim yönünde aşağı doğru akarken engeller tarafından tutulur ve yönü değiştirilerek bitkilerden uzaklaştırılır. Köşeli ve eğimli doğal bir engel soğuk havanın yönünü değiştirir ve bu şekilde hassas bitkiler korunur. Sık ağaçlar ve çalılar tarafından tutulan soğuk hava akımını uzaklaştırmak için uygun doğal ortam yoksa, ağaç ve çalılar arasında eğime uygun küçük boşluklar bırakılarak soğuk havanın uzaklaştırılması gerekmektedir. 

Bu işlem de zirai don kırıcı ile gerçekleştirilen bir işlemdir. Tarım alanlarına yer alan yerel iklimin don pervanesi kullanımına uygun olması sonucunda 80 km/s hızla dönen don pervaneleri mobil pervaneler aracılığı ile de işlevlerini yerine getirebilirler. Mobil pervaneler de kendi etraflarında 360 derece tam olarak dönebilme özelliğini kapsarlar ve 8 hektar tarım alanına etki edebilecek kapsama alanındalardır. Bununla beraber kapsadıkları alanlardaki don ve benzeri meydana gelebilecek tehlikeleri işlevsel biçimde dönmeleri ile engellemenin yanı sıra ısıtma, serinletme ve havalandırmayı da sağlamaktadırlar.